معماری شهر سوخته

توسط سیستان و بلوچستان

بخش بناهاي يادماني در قسمت شمال غربي شهر واقع شده است . بررسي ها اين بخش و كاوشهاي اوليه منجر به كشف بناي عظيمي با حدود 60 اتاق و فضاي مفيد گرديد. اتاق ها و فضاهاي اين بناي بزرگ به دو گروه فضاهاي سرباز يا حياط و فضاهاي سربسته يا اتاقها تقسيم ميشوند. اين كاوشها در سالهاي بعد يعني 1379 و 1380 نيز ادامه پيدا كرد كه در نتيجه تعداد بيشتري از فضاها و اتاقهاي اين ساختمان عظيم از زير خاك بيرون آورده شد اما تا كنون ديوار هاي خارجي اين بنا و محدوده اصلي آن پيدا نشده است.

ديوار هاي اصلي اتاقها از خشت ساخته شده و از استحكام زيادي برخوردار هستند. اين ديوارها عموما حجيم و قطور ميباشند و قطر آنها بين 75 تا 125 سانتي متر بوده اما در برخي ديوارهاي كم اهميت و تيغه ها، قطر ديوارها تقليل پيدا كرده و به حدود 50 سانتي متر ميرسد. خشت ها عموما به اندازه استاندارد 40 ×20 ×12 سانتي متر هستند اما در چند مورد نيز خشت هاي بزرگتري به درازاي 45 سانتي متر ديده شده اند. خشت ها با استفاده از قالب هاي چوبي ساخته شده اند و كناره هاي آنها كاملا صاف بوده و سطحشان نيز با وسيله اي چون ماله صاف شده و اثر انگشت خشتزن در سطح خشنها كمتر ديده مي شود. دروازه اصلي اين ساختمان تا كنون پيدا نشده اما شواهد موجود نشان مي دهند كه محل آن در فضاي سرباز بزرگي در جبهه جنوبي بنا قرار داشته است. اين فضاي سرباز به پلكان بسيار بزرگي منتهي ميشود كه از هشت پله طويل تشكيل شده است. راه ورودي و ارتباط با اتاقهاي مركزي و راهروهاي جانبي و همچنين اتاقهاي پاياني هيچ كدام مستقيم نيستند و ورود به بيشتر اين اتاقها مستلزم عبور از اتاقها و راهروهاي متعددد ديگري ميباشد. تنها راه ورودي مستقيم به مركز ساختمان در حال حاضر از طريق پلكان كوچك شماره 2 است در بيشتر اتاقها آثار آوار و سقف هاي فرو ريخته به شكل قطعات كاه گل، حصير و چوب دیده ميشود.

آثار كف سازي در بسياري از اتاقها ديده نمي شود و بنظر مي آيد كف اتاقها بر اثر رفت و آمد كوبيده ميشده هر چند در تعداد معدودي از اتاقها آثار كف كوبيده شده همراه سنگريزه و در يك مورد آثار كف كوبيده همراه سفالهاي قديمي تر ديده شده است.

در ابتدا و زمان آغاز كاوش بيشتر اشياء و مواد بدست آمده حاكي از آن بودند كه بناي مزبور مربوط به دومين دوره استقرار در شهر سوخته بوده و تعداد بسيار كمي سفالهاي قابل انتساب به دوره سوم در مجموعه سفالهاي اين ساختمان نيز ديده شده است. در كاوشهاي بعدي و با گسترش مساحت گمانه، آثار جديد بدست آمده نشان دادند كه اين بنا در دوره هاي اول و سوم استقرار در شهر سوخته نيز آباد بوده است.

منبع: پایگاه میراث فرهنگی و گردشگری شهر سوخته

Related Posts

پیام بگذارید