سال ۲۰۱۱ از سوی سازمان ملل سال جنگلها نام گرفته تا بر اهمیت حفظ این زیستبوم تأکید شود. با این حال اهمیت جنگل هنوز هم آن گونه که باید شناخته نشده و بشر با چالشهای زیادی برای حفظ پوششهای جنگلی روبرو است.
کمتر اکوسیستمی به اندازهی جنگلبرای انسان ارزش دارد. بر اساس ارزیابی سازمان جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی (IUCN)، جنگلها نیازهای اساسی بیش از یک میلیارد و ششصد میلیون نفر از مردم دنیا یعنی حدود یکچهارم از جمعیت جهان را تأمین میکنند. با این حال ارزش این زیستبومها هنوز هم به اندازهی کافی دریافته نشده است.
یولیا مارتون، دبیر کل سازمان حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی، در توضیح اهمیت جنگلها میگوید: «هوایی که تنفس میکنیم، غذا، آب و دارو همه به جنگلها وابستهاست».
وی با اشاره به اینکه سال ۲۰۱۱ سال جنگلها نام گرفته است ابراز امیدواری میکند که این سال به سالی تبدیل شود که جهانیان سرانجام به اهمیت ویژهی جنگلها برای زندگی بر روی کرهی زمین پی ببرند.
«جنگلها برای مردم»
شعار سال ۲۰۱۱ «جنگلها برای مردم» است. جنگلها که در حال حاضر حدود یکسوم از سطح کرهی زمین را میپوشانند از مولدترین اکوسیستمهای روی زمیناند. از هر ۵ گونهی موجود گیاهی و جانوری ۴ گونه در جنگلها یافت میشود.
جنگلها نه تنها به دلیل گونهگونی زیستی و حفاظت از سطح زمین ارزش دارند بلکه یکی از تعیینکنندهترین عوامل برای تعادل آب و هوای زمین به حساب میآیند.
درختان و پوششهای گیاهی جنگل از این قابلیت برخوردار هستند که دی اکسید کربن هوا را جذب کرده و اکسیژن از خود آزاد کنند. ۴۰ درصد از اکسیژن جهان از طریق جنگلها تولید میشود.
به دلیل همین قابلیت است که وجود جنگل در کاهش میزان دی اکسید کربن موجود در هوا اهمیت ویژهای مییابد.
حفاظت از جنگلها «سریعترین، مقرونبه صرفهترین و بزرگترین» امکان برای کاهش گاز دی اکسید کربن و مبارزه با گرمایش زمین به حساب میآید.
اهمیت اقتصادی جنگلها
از طریق احیای جنگلها و حفاظت از آنها میتوان نیمی از گاز دی اکسید کربن موجود در هوای اطراف زمین را کاهش داد. به گفتهی استوارت ماجینیس، رئیس سازمان حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی، با حفظ و احیای جنگلها میتوان ۳ میلیارد و هفتصد میلیون دلار در اقتصاد جهان صرفهجویی کرد.
اهمیت اقتصادی جنگلها نیز به درستی شناخته نشده است. بیش از یکچهارم داروهای جهان از گیاهان موجود در جنگلها به دست میآید که ارزشی برابر با ۱۰۸ میلیارد دلار در سال دارد.
اهمیت اقتصادی جنگلها برای حدود ۳۰۰ میلیون نفر از مردم جهان که زیستگاه آنها در این زیستبومها است نیز غیر قابل انکار است. بیش از یکسوم مردم دنیا از طریق بهرهبرداری از جنگلها روزگار خود را میگذرانند.
سازمان جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی ارزش بهرهبرداری پایدار از جنگل را سالانه ۱۳۰ میلیارد دلار تخمین زده است.
جنگلزدایی، بزرگترین چالش حافظان جنگلها
بزرگترین چالش حافظان جنگلها بهرهبرداریهای بیرویه از این اکوسیستمها است.
قطع درختان برای سوزاندن چوب در کشورهای در حال رشد، تبدیل جنگلها به کشتزارهای گیاهان مولد سوخت و همچنین تخریب آنها به منظور کاشت درختان
Bildunterschrift:
نخل در آسیای جنوب شرقی پهنههای وسیعی از پوششهای جنگلی را از بین برده است.
Bildunterschrift:
نخل در آسیای جنوب شرقی پهنههای وسیعی از پوششهای جنگلی را از بین برده است.
همین عوامل در مناطقی که از آب و هوای نیمهخشک برخوردار هستند به بیابانزایی فزاینده منجر شده است.
به گفتهی سازمان ملل متحد، هر ساله ۱۳ میلیون هکتار از سطوح جنگلی از بین میرود. این مساحت تقریباَ برابر با یک سیزدهم اراضی ایران است.
حفاظت از جنگلها به یکی از موضوعهای اساسی نشستهای آب و هوایی سازمان ملل متحد تبدیل شده است. هدف از گفتوگوهای این نشستها کاهش انتشار گاز دی اکسید کربن از طریق حفاظت از جنگلها است.
در این نشستها تأکید شده است که باید به کشورهایی که به دلایل اقتصادی به از بین بردن جنگل روی میآورند کمکهای مالی جایگزین پیشنهاد شود.