تحقیق و تالیف : حامد صوفی ، سارا سالاری
آنچه در دانش امروزین زبانشاسی از آن به عنوان خانواده های زبانی یاد می شود و به عنوان مثال فرهنگ های هندی و ایرانی و لاتین و رومی را در یک خانواده زبانی قرار می دهد (تحت عنوان « هند و اروپائی ») در حقیقت چیزی بیشتر از یک تقسیم بندی زبانی صرف می باشد؛ چه آنکه قرابت های بیشتری را از ابعاد گوناگون می توان در این خانواده ها ردیابی کرد؛
قرابت های فرهنگی و مردم شناسانه از نمونه بارز این دست از مطالعه ها می باشد؛ در این پست به بیان یکی از تشابهات فرهنگی سیستان و مغرب زمین می پردازیم؛
نمود بارز مراسم رمضونیکه در سیستان حضور کودکان در پشت خانه ها و طلب طعام و خوراکی جات از صاحبان خانه ها می باشد؛
قرابت های فرهنگی و مردم شناسانه از نمونه بارز این دست از مطالعه ها می باشد؛ در این پست به بیان یکی از تشابهات فرهنگی سیستان و مغرب زمین می پردازیم؛
نمود بارز مراسم رمضونیکه در سیستان حضور کودکان در پشت خانه ها و طلب طعام و خوراکی جات از صاحبان خانه ها می باشد؛
(البته در این تصاویر بزرگسالان و ریش سفیدان نیز دیده می شوند که خود زنگ خطری از برای زوال چنین آئین هائی می باشد)
همین نوع مراسم را در بخشی از جشن هالوین که امروزه در آمریکا و کانادا بیش از هر جای دیگری رواج دارد تحت عنوان Trick-or-treating شاهد می باشیم که البته ریشه این مراسم به منطقه سلتیک و ایرلند امروزی باز می گردد .
ویکی پدیا انگلیسی این مراسم را اینگونه توصیف می کند :
Trick-or-treating is a custom for children on Halloween. Children proceed in costume from house to house, asking for treats such as candy, or sometimes money, with the question, "trick or treat?" The "trick" is a (usually idle) threat to perform mischief on the homeowners or their property if no treat is given
در جای جای ایران ، چنین رسمی نیز برای آیین باران خواهی وجود دارد ... نمایش " چمچه گلین " در کشور های یوگسلاوی ، بلغارستان ، ایران ، پاکستان ، سوریه ، ترکیه و ... نیز اجرا می شود . _ این آیین ، نام های متفاوتی در سراسر ایران دارد مانند شیلان شیلون در مازندران ،کترا گئشه در گیلان ، عروس زشت در بوشهر ، چمچه خاتون در آذربایجان و ... _ که در این آیین ها ؛ کودکان خانه به خانه می رفتند و حبوبات جمع می کردند و بزرگتر ها ، آش می پختند و باران می طلبیدند ؛ در ایران باستان ، از ایزد و ایزد بانوان و در سده های بعدی از دیگر اساطیر مذهبی .
این آیین ها به برکت بخشی و افزایش باروری می پرداخته اند ... شاید بیراه نباشد اگر به داستان ِ واحد و بومی ِ جای جای ایران گریزی بزنم ؛ به داستان ِ " بی بی شهربانو " یا همان " آسوکه ی بی بی سه شنبه " ی خودمان ! ... که در آن ، بی بی ِ داستان برای بر آورده شدن حاجت اش ، دست طلب بر طاقچه ها دراز می کند ... کاری که امروز ،بانوانمان برای برپایی این سفره ی نذری ؛ خانه به خانه انجام می دهند ...
رسم ِ قاشق زنی در شب های عید _ توسط کوکان و دوشیزگان ایرانی _ را نباید از یاد برد ... که حتی در شب های ماه رمضان هم انجام می شده است و مهم ترین نکته ، پنهان ماندن ِ هویت ِ فرد قاشق زن است ... شاید بتوان این پوشیده ماندن هویت را در لباس های غیر عرف در شب هالوین پیوند زد ... .
این آیین ها به برکت بخشی و افزایش باروری می پرداخته اند ... شاید بیراه نباشد اگر به داستان ِ واحد و بومی ِ جای جای ایران گریزی بزنم ؛ به داستان ِ " بی بی شهربانو " یا همان " آسوکه ی بی بی سه شنبه " ی خودمان ! ... که در آن ، بی بی ِ داستان برای بر آورده شدن حاجت اش ، دست طلب بر طاقچه ها دراز می کند ... کاری که امروز ،بانوانمان برای برپایی این سفره ی نذری ؛ خانه به خانه انجام می دهند ...
رسم ِ قاشق زنی در شب های عید _ توسط کوکان و دوشیزگان ایرانی _ را نباید از یاد برد ... که حتی در شب های ماه رمضان هم انجام می شده است و مهم ترین نکته ، پنهان ماندن ِ هویت ِ فرد قاشق زن است ... شاید بتوان این پوشیده ماندن هویت را در لباس های غیر عرف در شب هالوین پیوند زد ... .